SAFFRON (ZAʿFARĀN)        

Simi in Resaleh-ye Joharrieh (15th century) and an anonymous author in Resāleh-ye Dar Bayān-e Kāğaḏ Morakkab va Ḥall-e Alvān (15th century) describe the preparation of saffron dye; one methqāl saffron mixed with five sīr water:

رنگ زرد، قدری زعفران بی غش را که نیک تلخ باشد، و زرد رنگ بود، ریشه ریشه از یکدیگر جدا کند و در شیشه اندازد. و هر یک مثقال زعفران را پنج سیر آب پاک بیامیزد، و سر شیشه محکم کند، و در آفتاب نهد سه روز، تا تمامت شیره آن بیرون آید و جرم او چون کاه بماند. آنگاه آنرا به رکویی پاک [و] نازک بیالاید، و در قدح چینی بگذارد، تا نیک صاف شود. پس در طبقی پاک [و] بزرگ ریزد، و پهن [کند] و کاغذ را در آن بیالاید و چندان توقف کند، که رنگ در مجموع اجزاء کاغذ اثر کند. آنگاه پاره کرباس پاک را بر طنابی اندازد، و کاغذ را بر بالای آن کرباس افکند، و در سایه خشک کند؛ بعد از آن مهره زند

For yellow dye, take some pure bitter saffron, separate its threads and place it in a glass. Add five sīr of water to each one methqāl saffron and close the lid tightly. Keep it for three days in the sunlight till all its substance is extracted and the saffron threads will become (light) like straw. Filter the substance with a piece of clean and thin cloth, and pour it into a china bowl to obtain a fine extract of saffron. Then pour it into a clean and large tray and soak the papers in it for some time till it penetrates the fibres of the paper thoroughly. Then hang over a piece of clean cloth on a rope and place the papers over it to dry in the shade followed by sizing and burnishing.  

In 16th century we come across two recipes describing the technique of saffron dye preparation, advising the ratio of one methqāl saffron mixed with one sīr water. Ali Ṣeyrafī in Golzār-e Ṣafā (16th century)  in beautiful poetry form:

ای رخم زرد زتاب غم تو               در دلم زرد زتاب غم تو

هوست کاغذ زرد است اگر              بر رخ زرد من زار نگر

زعفرانی که بود تلخ بسی                ریشه پاک زهر خار و خسی

چون ستانی تو از او یک مثقال          ریزه اش سازی از لطف کمال

آب یک سیر به مثقالی کن              در زجاجش، پس خوش حالی کن

سر آن سخت کن و تا به سه روز      پیش خورشید بمانش در سوز

چون سه روزش بگذاری در شید      شیره اش زرد شود، جرم سفید

پس بیاور قدحی چینی خوب            بکنش پاک و بدارش مرغوب

پس به دستار بپالای روان              بگذارش کا بماند ته آن

وانگه در طبقی پاک بریز              پس نگه دار زگردش به تمیز

پهن کن کاغذ پاکیزه در تو             تا رود در جسدش رنگ فرو

مده از پرتو خورشیدش تاب           در رواقیش در افکن به طناب

چون شود خشک بده آهارش          صیقلی کرده ببر در کارش

My face turned yellow in the grief of your separation.
Soreness struck my heart with profound devastation.

If you crave a paper with a tint of yellow,
Gaze at the lamenting face of this poor fellow.

Bitter saffron, its taste so stark,
A root cleansed, a thorn and poison embark.

Handle a misqāl of it with your grace,
Create fine particles, a tender embrace.

Add a sīr of water, a balanced blend,
In a glass, let their union transcend.

Seal it tight, let three days unfold,
Before the sun, in its warmth, it's told.

After three days in the sun's bright light,
Its essence turns yellow, a faultless sight.

Bring a fine china cup into play,
Make it pure, let perfection stay.

In a clean vessel, a cherished motion,
In a handkerchief, preserve its devotion.

Pour it gently, in a purified stream,
Retain its swirls, in the final scheme.

Spread the pure paper, like a serene flow,
Let colors seep into its very soul.

Expose it gently to the sunlight's dance,
Hang it in the courtyard, let emotions enhance.

All the sources mentioned above use the term zard (yellow) for dyeing the paper with saffron; however, in sources Resāleh Ḵošnevīsī (18th century) and Resāleh dar Bayān-e Rang Kardan-e Kāḡaḏ  (19th century) the term used is zaʿfarānī, which derives from the term for saffron in Persian:

زعفرانی- قدری از زعفران خوب که نیک سرخ باشد و ریشه های باریک و دراز و درهم متفرق نباشد بلکه ریشه های آن  سطبر و کوتاه باشد، در آب کرده تا یک بهر یا بیشترکی بگذارد، بعد از آن که رنگ وا دهد از لتّه لوک گذرانده و صاف کرده، به کار خود مشغول شود، و ترتیبی که در رنگ حنایی مذکور شد به عمل آورد، و در سایه خشک کند

Add water to some pure red saffron, which is thick and short, not long, slender, and separated styles. Wait for some time until the color is fully extracted. Pass the saffron dye through a thin cloth and dye the paper using the same procedure as henna dye. Finally, let it dry in the shade.